Przekład Alicja Rosenau
Za motto tej powieści wybrała Müller słowa Wieniczki z "Moskwy – Pietuszki" Wieniedikta Jerofiejewa: "To nic, to nic, powiedziałem sobie, nic nic", powtarzane w chwili największego zagubienia, niczym zaklęcia, które mają moc utrzymywania przy życiu. Również bohaterowie Müller posługują się tajemniczymi formułkami, pod którymi pulsują strach, wściekłość, gniew. Powieść rozpoczynają fragmenty poetyckiej prozy, której tematem jest szare i wrogie miasto, jego równie szarzy i zmęczeni mieszkańcy, sprawy wymykające się spod ludzkiej kontroli, nieprzychylna przyroda. W ten opis wplatają się wspomnienia z dzieciństwa. Stopniowo wyłania się z nich klaustrofobiczna historia o społeczeństwie zniszczonym i zdemoralizowanym przez terror i strach.
Proza Müller osiąga swoje napięcie nie tyle przez akcję, co przez nagromadzenie intensywnych, przesyconych dziwnością i znużeniem obrazów. Na ich tle przesuwają się marzenia o ucieczce i strach przed nią, potrzeba miłości zamienia się w seks, który ma choć na chwilę zagłuszyć samotność, splugawiony seks jest instrumentem władzy, narzędziem terroru wobec kobiet, lojalność w każdej chwili może zamienić się w zdradę. Koniec dyktatury przynosi łzy ulgi, żałoby po bliskich, stopniowe zanikanie strachu – ale wygranymi pozostają oprawcy, a radykalne rozliczenia z przeszłością nie jest możliwe.
"`Lis już wtedy był myśliwym` Herty Müller wprawia w zadziwienie, że można pisać w taki sposób. To jest powieść złożona z zatrzymanych obrazów, o, takich na przykład: dziedziniec fabryki, karzeł w czerwonej koszuli, nakrapiany arbuz, kot. Jak ona to robi, że potem taki obraz wwierca się świadomość i nie daje spokoju?".
Justyna Sobolewska (Gazeta Wyborcza)
"Proza Müller osiąga napięcie nie tyle przez akcję, co przez nagromadzenie intensywnych, stwarzających przytłaczającą atmosferę obrazów, w których realistyczna obserwacja miesza się z realizmem magicznym: nietrzeźwiejący bohaterowie pracy, fryzjer przepowiadający po ilości obciętych włosów czas śmierci, oko dyktatora nad całym krajem".
(Gazeta Wyborcza - Lublin)
oprawa twarda
256 stron
wymiary 125x195 mm
wyd. I 2005 ISBN 83-89755-39-4
